RUBINKOWO - przestrzeń dźwiękowa centrów handlowych

Warsztaty terenowe, przeprowadzone przez Rafała Kołackiego wraz ze studentami, polegały na przeanalizowaniu przestrzeni dźwiękowych dwóch toruńskich centrów handlowych, znajdujących się na Rubinkowie. Punkt wyjścia stanowiły nagrania terenowe oraz wyniki ankiety.

Celem warsztatów było (jak najbardziej precyzyjne) określenie dźwiękowej przestrzeni wielkomiejskich centrów handlowych, które coraz bardziej (negatywnie) wpływają na otaczającą nas sonosferę.

Miejsca te należy zaprezentować, uwzględniając kontekst ich ogromnej popularności w życiu przeciętnego obywatela, konsumenta, który traktuje tzw. galerie handlowe jako najbardziej popularną formę spędzania wolnego czasu. Dlaczego spędzamy tam tyle czasu? Czy nie denerwuje nas bezustannie grająca muzyka oraz generowane przez te przestrzenie specyficzne dźwięki? Czy jesteśmy w jakimś stopniu poddawani nieświadomej manipulacji? 

Przy analizie „galeryjnych audiosfer” korzystano z dwóch znanych sposobów ich określenia:

- krótkiej ankiety, zawierającej kilka najważniejszych pytań dotyczących pejzażu dźwiękowego, pojmowanego według koncepcji M. R. Schafera 

- nagrań z tzw. spaceru dźwiękowego, odbytego po wnętrzu centrum i w jego najbliższym otoczeniu. 

W ramach pierwszej dyrektywy interesowały nas głównie strukturalne właściwości pejzażu dźwiękowego, dzielące go na dwie podstawowe kategorię - hi-fi i lo-fi. Istotnym narzędziem w analizie były również wyróżnione przez Schafera: 

- keynote sounds - dźwięki dominujące, wszechobecne; istniejące przeważnie w tle jednostkowej percepcji, w stosunku do których wszystkie pozostałe dźwięki pejzażu dźwiękowego pozostają w określonej relacji

- dźwięki tła - bardziej schowane, ciągłe obecne przez długi czas.

- sound events - najmniejsza, postrzegana przez ucho „cząstka” krajobrazu dźwiękowego, osadzona w kontekście czasoprzestrzennym, analizowana według rodzaju źródła (np. naturalnego, ludzkiego, stworzonego przez człowieka, lub mechanicznego), funkcji i kontekstu społecznego (ostrzegawcze, towarzyszące, orientacyjne, ochronne, relaksujące, stresujące, monitorujące), skojarzeń i symboliki, nastawienia osób indywidualnych i społeczeństwa

- sygnały dźwiękowe - sound signal czyli dźwięk, na który zwraca się szczególną uwagę. 

Z kolei celem spaceru dźwiękowego było uwrażliwienie uczestników projektu na dźwięk, zachęcenie do czynienia krytycznych sądów na temat zasłyszanych dźwięków i ich udziale w równowadze środowiska audialnego oraz kształcenie świadomości własnych dźwięków (głos, kroki, itd.) w kontekście środowiskowym.

- - - - - - - - - - - - - '


Podczas warsztatów za pomocą przenośnych rejestratorów (różnego typu) zarejestrowana została sonosfera supermarketów, w czasie dokumentacji fonograficznej uczestnicy warsztatów zwracali  uwagę na strukturę pejzażu dźwiękowego oraz funkcjonujące w jej obrębie różnego typu fenomeny dźwiękowe.